„WOJENNE DZIECIŃSTWO” – zbiór wspomnień Dzieci Wojny zamieszkałych w Olsztynie

      W czerwcu 2022 r. Zarząd Główny Warmińsko Mazurskiego Stowarzyszenia Polskich Dzieci Wojny w Olsztynie wydał książkę pt. „Wojenne Dzieciństwo”. Zamieszczono w niej zebrane teksty 30 wspomnień naszych członków –dziś już sędziwych Seniorów - z lat ich trudnego dzieciństwa w okresie II Wojny Światowej. Tomik opatrzony jest wstępem i przypisami wraz z dokumentalnymi ilustracjami i fragmentami twórczej poezji. Autorzy zamieszczonych wspomnień to osadnicy i repatrianci, którzy przybyli na Warmię i Mazury tuż po wojnie w 1945 r. z różnych stron II Rzeczypospolitej: z Warszawy, Ziemi Wileńskiej i Lwowa, a także przesiedleńców z południa w ramach „Akcji Wisła „ Są tam opisy dramatycznych losów i krzywd jakich doznali w tułaczce wojennej nie mając prawdziwego dzieciństwa. Opisują tam tragedie rodzinne, utratę bliskich, nieludzkie warunki trwania oraz powody ich przybycia i pozostania na Warmińskiej Ziemi. Opisy z trudnych początków uzupełniania edukacji, prac na rzecz odbudowy wojennych zniszczeń oraz pracy zawodowej i życia codziennego w nowej rzeczywistości.

     Jesteśmy generacją bez normalnego dzieciństwa, za to głęboko rozumiejącą wartości życia i patriotyzmu. Czujemy się okaleczonymi z dzieciństwa „Małymi Kombatantami”, którzy wprawdzie bez karabinu, ale w obliczu wielu uciążliwości okresu wojny z trudem przetrwali. Dziś zgrupowani w regionalnych i lokalnych organizacjach „Dzieci Wojny”, działających w ramach Ogólnopolskiego „Zespołu Koordynacyjnego Związków i Stowarzyszeń Dzieci Wojny” nie pozwalamy o nas zapomnieć. Z przykrością stwierdzamy, że ciągle nas ubywa. Niedługo będziemy już jedynymi świadkami wojennego koszmaru i trudnego okresu lat powojennych.

     Pamięć autorów wspomnień, dziś starszych ludzi, czasami już zawodzi. stąd w niektórych relacjach są jakieś niedopowiedzenia lub nieścisłości. Narracja bywa cząstkowa, czasami niespójna czy urywana. Opracowując zawartość tomu wspomnień nie zmieniamy opowiedzianych Waszych historii. Bo to są prawdziwe Wasze wojenne życiorysy za które pięknie Wam dziękujemy.

     Ciągle zachęcamy do pisania wspomnień, aby odsłaniać i poznawać nowe fakty. Utrwalając naszą trudną wojenną młodość pragniemy ocalić ją od zapomnienia. Oczekujemy kolejnych autorskich tekstów wspomnieniowych do końca października 2023 r.

     Promocja pierwszego wydania wspomnień odbyła się dwukrotnie: dnia 19.09.2022 r. podczas obchodów jubileuszu 20-lecia Stowarzyszenia w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej (wprawdzie spóźniona o 2 lata z powodu pandemii), a kolejna w siedzibie klubu „Srebrne Marzenia”. Uczestniczyli w nich autorzy wspomnień i wydawcy, którzy otrzymali egzemplarze autorskie. Zasłużonym 13 Członkom i aktywnym Działaczom wręczono Okolicznościowe Dyplomy. „Wojenne Dzieciństwo” trafiło także do zbiorów kilku olsztyńskich bibliotek. Obecnie przygotowujemy materiały do kolejnego wydania, upamiętniające wojenne przeżycia żyjących Członków oraz strofy poezji spisane przez utalentowanych autorów.

     Uczestnicząc w trzech Ogólnopolskich Kongresach Polskich Dzieci Wojny (w 2017 r., 2018 r. i 2019 r.), organizowanych przez Parlamentarny Zespół ds. P. Dz. W. przy Sejmie R.P., przypominaliśmy w naszych wystąpieniach o wielu krzywdach jakie one doznały w okresie wojny, Powstania Warszawskiego i pobytu w obozach pracy. W treści przegłosowanej uchwały apelowaliśmy o włączenie P. Dz. W. do ustawy o Kombatantach i osobach represjonowanych, aby w ten sposób pomóc im po latach starań w uzyskaniu „statusu kombatanta”. Jak dotąd bez efektu.

     Mimo to wraz z wszystkimi Kombatantami uroczyście czcimy pamięć P. Dz. Wojny podczas dorocznego Święta w dnia 8maja (ustanowionego na II Kongresie P. Dz. W.) przy odsłoniętej 25.04.2018 r. pamiątkowej płycie z napisem : „ Pamięci Polskich Dzieci Wojny – tragicznie doświadczonych przez historię w wyniku II wojny światowej – 1939-1945”. na Placu Konsulatu Polskiego w Olsztynie. Podczas tegorocznych uroczystości w dniu 8 maja 2023 r. Przedstawiciele Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Polskich Dzieci Wojny uczcili Ich pamięć złożeniem tradycyjnej wiązanki kwiatów.

                Piotr Grabowski – v-ce Prezes W-M S.P.D.W. ( jeden z autorów wspomnień i współredaktor wydania)